Bilim insanları, suyun protonlar aracılığıyla pozitif yük taşıdığını iki yüzyıldan fazla bir süredir biliyorlardı. Ancak şimdiye kadar bunu hiç canlı olarak görememişlerdi.
Yale Üniversitesi araştırmacıları, 11 Eylül’de yayınlanan bir makalede, bir protonun sudaki yolculuğunu izlemek, ölçmek ve etkili bir şekilde “görmek” için bir yöntem geliştirdiklerini bildirdiler. Ekip, deney için, farklı elementleri kütlelerine göre ayırarak özelleştirebilen 9 metre uzunluğunda bir kütle spektrometresi kullandı. Cihaz, protonların yüklü su molekülünden ne kadar hızlı geçtiğini ölçmelerine olanak sağladı.
Burada vurucu nokta şu ki, protonlar son derece küçüktür ve kuantum mekaniksel özellikler gösterirler, bu da onları takip etmeyi çok zorlaştırır. Dolayısıyla bilim insanları bugüne kadar protonların su içinde hareket ettiğini kanıtlayacak bir gözlem yapamamıştı. Ancak yeni deney bu sorunun üstesinden geldi.
Deneyin detayları
Ekip protonları iş başında gözlemlemek için iki farklı noktadan fazladan bir proton alabilen organik bir molekül olan 4-aminobenzoik asit kullandı. Basın açıklamasına göre de iki noktanın, emdikleri ışığın rengine göre ayırt edilebildiği anlaşılıyor.
Deney için ekip, 4-aminobenzoik asit moleküllerini altı adet su molekülüne bağladı. Ekip daha sonra bu düzenekte protonların, bir bağlantı noktasından diğerine ancak bir su moleküleri üzerinden gidebildiğini keşfetmiş oldu.
Bu bilgi gerçek hayatta henüz bizim için pratik bir anlam taşımıyor. Ancak bilim insanları bu yeni bilgiler ışığında, kimya alanında yeni keşifler yapabilir.
